Motorun dört zamanı nedir? Ne anlama gelmektedir? Ateşleme avansı nedir? Vuruntu nasıl ve neden meydana gelir? Zararları nedir?

Motorun dört zamanı nedir? Ne anlama gelmektedir?

Motorlardaki pistonun bir periyodunu dört olayla meydana gelmesine motorun dört zamanı ( four stroke cycle) adı verilir. Benzinli ve dizel motorlarda biraz farklı olsa da aşağı yukarı aynı şekilde işler. İlk olarak hava yakıt karışımı pistonun içine püskürtülür. Dizellerde ise sadece hava püskürtülür. Bu ilk zamanıdır. İkinci aşamada ise karışım veya hava (dizel motorlarda) pistonun hareket etmesi ile sıkıştırılır. Üçüncü aşamada benzinli motorlarda kıvılcım ile ateşleme gerçekleşerek hava+benzin karışımı yakılır, enerji açığa çıkar. Bunun sonucunda ise pistona aşağı doğru bir itme kuvveti uygulanır. Dizellerde tek fark hava sıkıştırılıp çok yüksek sıcaklıklara kendi ulaştığı için ateşlemeye ihtiyaç duyulmaz. Dördüncü ve son aşamada ise egzoz valfi açılır ve oluşan gazlar egsoz valfinden pistonun yardımı ile itilerek silindir aynı döngüyü yaşamak üzere tekrar boşaltılır. Aşamaların İngilizce ve Türkçe olarak tekrar yazarsak da şöyle olur;

1. Emme zamanı (İntake stroke)
2. Sıkıştırma zamanı (Compression stroke)
3. Tutuşma ve yanma zamanı (İgnition ve combusiton stroke)
4. Egzoz zamanı (Exhaust stroke)

Ateşleme avansı nedir?

Motorun dört zamanında da bahsettiğimiz sıkıştırma zamanında, buji ateşlemeyi sıkıştırlan hava+benzin karışımının en fazla sıkıştırıldığı yada pistonun en yüksek seviyeye ulaştığı an (üst ölü noktası) olan zamandan önce ateşler. Böylelikle patlama olduğunda piston hala yukarı doğru harket eder ta ki piston üst ölü noktaya ulaşıncaya kadar. Bu önceden olan ateşlemeye avans denir. Ateşleme avansı benzinin yanmasının tam olarak gerçekleşmesini sağlar. Bu avans sayesinde aynı miktar yakıttan daha fazla perfonmans almak mümkündür. Bu avansı Krank döngüsünde ateşleme yapılan an ile üst ölü noktaya kadarki oluşan durumun derece cinsinden değeri ateşleme avansının derecesini verir. Ve bu bir ölçü olarak kullanılır

Vuruntu nasıl ve neden meydana gelir? Zararları nedir?

Vuruntu, motorda ateşlemeden kaynaklanan düzensizlikdir. Bu düzensizlikler yanlış zamanda ateşleme ve yanlış veya yetersiz yakıt kullanımı (düşük oktanlı yakıtlar yüksek sıcaklıkta kendiliğinden yanabilir) sebepleri arasındadır. Bu sebepler silindirin içinde titreşimlere, sarsıntılara ve mekanik sebeplere yol açar, bu şekilde vuruntu da anlaşılır. Vuruntu benzin+hava karışımının tam yanmamasına ve yanlış zamanda yanmasına sebep olacağından perfonmans kaybı yaşanır. Çok yakıt az verim alınır. Vuruntu dengesiz ısı ve basınç oluşturacağından silindirin, pistonun, subapların ve buji porselenleri gibi mekanik aksamların zarar görmesine sebep olabilir.